2013/01/02

vk/kqfud L=h vkf.k Lkekt
^;= uk;ZLrq iwT;UrsA jrUrs r= nsorkAA* v’kh ukjhP;k iwtukph egrh laLd`r lqHkkf"krdkjkus xkf;yh vkgs- Hkkjrh; laLd`rhe/;s dkgh l.kkae/;s nsohyk egRRo vkgs- uojk=kr R;kaP;k ^uofo/kk* :ikapk HkfDriwoZd mRlo lktjk dsyk tkrks- xkSjh] paMhdk] ljLorh] y{eh b- :ikps gks.kkjs iwtu Eg.kts fofo/k Hkwfedkaps gks.kkjs Lej.k vls EgVys rj okoxs gks.kkj ukgh- iqjkru dFkkae/khy letwrho:u lektke/;s L=h’kDrhph tk.kho O;Dr gksrs- i.k uarjP;k dky[kaMke/;s ek= L=h o iq:"k ;kaP;kr lekurk jkgk.;kis{kk L=hps LFkku nq¸ ;e ikrGhojps letys xsys- ^pwy vkf.k ewy* ;krp rh vMdwu iMyh- dqikrhy csMdkizek.ks frps {ks= e;kZfnr >kys- iq:"kiz/kku o fir`lRrkd i/nrhP;k izHkkokus iq:"kkaps egRRo vf/kd letys tkow ykxys- ygku ckydkaps ikyuiks"ku] laLdkjlao/kZu] tM.k?kM.k dj.;kps ekrsps drZO; x`ghr /kjysys vlys rjh iq=kps uko] xko] dqG fiR;kps vlY;kus L=hps egRRo deh gksÅ ykxys- R;keqGs L=h gh vkiyk vkRefo’okl gjowu clyh- vu~ ^vcyk] detksj* ;klkj[kh nq’kus fryk fnY;k tkow ykxyh-
     fufeZrhph 'kDrh vlysyh vkf.k ekuotkrhoj laLdkjkps dke dj.kkjh L=h ljl vlwugh frP;kdMs lgdkjkph Hkwfedk vkyh vkf.k frps j{k.k dj.;kph {kerk nk[kfo.kkÚ;k iq:"k tkrhdMs ek= izeq[kin vkys- ^cGh rks dku fiGh* ;k Eg.khpk izR;; vtwugh Hkkjrh; lektke/;s fnlwu ;srks- L=hpa [kja :Ik lkaxk;pa >kya rj ^lRrspk mn;] fodkl vkf.k dnkfpr vLr gh L=hph yhyk Bj.kkj vkgs!* Qqykaps lqxa/kh fu’okl vkf.k likZps fo"kkjh QwRdkj ;kapk laxe Eg.kts L=h! nofcanwph uktwdrk vkf.k lkxjkpa izy;:Ik Eg.kts L=h! LkkSan;Z vkf.k lagkjkph foy{k.k ,dkRerk Eg.kts L=h!*
     d/kh L=hyk nsoh ekuys xsys rj d/kh jk{klh i.k vktP;k HkkaMoy’kkgh Hkkjrh; lektkr ;k dYiuk loZLoh cnyY;k- tqU;krhy ewG u lksMrk UkO;krhy pkaxY;k xks"Vh Lohdkj.;kph o`Rrh Bso.kk&;k Hkkjrh; lektkps vktps Lo:Ik y{kkr ?ksrk fczfV’kkaP;k lgoklkus lafeJ >kys vkgs- L=heqDrh] L=htkx`rh] L=hf’k{k.k ;k dYiukapk fopkj gh ;k ;qxkph ,d egRoiw.kZ 'kDrh vkgs- L=h iq:"k lekurk] R;kaP;k dkekph okV.kh] ?kjh fdaok f’k{k.k] uksdjh O;olk; b- ?kjkckgsjP;k {ks=krgh L=hyk {kersuqlkj eku] dke o osru ns.;kpk vkxzg ok«;e~ vgZrhA* gh Hkwfedk laFk xrhus cnyw ykxyh] frP;k drZcxkjhyk egRo ;sow ykxys- vkt izR;sd {ks=kkr eksB;eksB;k inkoj dke dj.kkjh L=h ,d uOgs vusd ca/kukr Tk[kMysyh gksrh- ds’koiu] ckyfookg] f’k{k.kkpk vHkko ;kae/kwu fryk ckgsj dk<.;kpk iz;Ru eg"khZ dosZlkj[;k lq/kkjdkauh dsyk R;keqGs frP;kdMs c?k.;kpk n`f"Vdksu rjh iqjslk fudksi ulyk vkf.k frP;k nqcZyrspk Qk;nk ?ksryk tkr vlyk rjh f’k{k.kkus o lektkrhy lekursP;k rRokph FkksMhQkj tk.kho >kY;kus frps thou dkghls izxrhiFkkoj okVpky d: ykxys vkgs- ijarw L=hP;k fBdk.kh vlysyh ckSf/nd rkdn] frps fu.kZ; ?ks.;kps lkeF;Z ;kdMs nqyZ{k gksÅu fryk nq¸ ;e LFkku fnys- vktP;k cnyR;k Hkkjrh; lektkr vusd {ks=kr L=h vkiys ckSf/nd] vkfRed] ekufld dkS’kY; iq:"kkais{kk vf/kd izHkkfoi.ks nk[kfor vkgs ,d izHkkoh iRuh] ekrk uOgs rj ;’kLoh f’k{kdkiklwu jkT;drhZgh rh gksow 'kdrs ;kr frGek= la’k; ukgh- rjhgh brD;k o"kkZP;k iq:"kiz/kku nMi.kk[kkyh rh vkiys lkeF;Z fol:u xsyh vkgs vls okVrs- fir`lRrkd i/nrhus L=hyk t.kqdkgh xqyke cufoys  vu~ irh Eg.kts ijes’oj v’kk HkksG;k letwrhus frus irhps nkL;Ro iRdkjys vkf.k vkiyh 'kDrh iq:"kkaph lsok dj.;kr ?kkyfoyh- f’k{kd] MkWaDVj] oSekfud] lSfud rlsp jktdkj.k] lkfgR;] dyk] rRoKku] v/;kRe v’kk vusd {ks=kae/;s fL=;kauh drZcxkjhph >yd nk[kfoyh vlyh rjh R;kaph la[;k cksVkoj ekst.;kbrdh vkgs-
     L=hyk lcy Ogk;ps vlsy rj izFker% frP;k eukojpk nqcGsi.kkpk laLdkj iqlwu Vkdyk ikfgts- 'kkfjfjd] ekufld] ckSf/nd ikrG;kaoj fryk lqLdaLd`r dsys ikfgts- frps ekuoh thoukr LFkku nq¸ ;e ulwu lgdkjkps vkgs] ,d izdkjs ukVdkr ts LFkku fnXn’kZdkps vlrs rsp frps vkgs] v’kh f’kdo.k fryk ckyi.kkiklwu fnyh ikfgts- ,d izdkjs rh king – maker  vlyh ikfgts- vkt iq:"kkaP;k cjkscjP;k Li/ksZr /kkorkauk frus uksdjh] f’k{k.k] lSU;] lax.kdknh {ks=kr vkiyk Blk meVfoyk vkgs o fgp lcyhdj.kkph ifgyh ik;jh vkgs- vkt dk;n;kP;k d{kse/;s frP;k gkrkr [kwi dkgh feGkysys vkgs- iq:"kkP;k cjkscjhus lekurspk vf/kdkj vkgs] jktdkj.kkP;k nkyukrgh frP;klkBh jk[kho tkxk BsoY;k tkrkr- ;k loZ Hkwfedsr okojrkauk fryk L=h iq:"k ,desdkaps izfrLi/khZ ulwu lgdkjh vkgsr gh Hkkouk lektkr fuekZ.k dj.ks vko’;d vkgs rjp frP;k dr`ZRokyk [kjk[kqjk oko feGw 'kdsy- osndkyhu Hkkjrh; lektkr ts LFkku L=h;kauk gksrs rs feGok;ps vlsy rj iq:"kkaizek.ks L=h us lq/nk vkiY;k vfLrRoklkBh y
^Ek`xkdMs dLrqjh vkgs]
Qqykr xa/k vkgs]
lkxjkdMs vFkkaxrk vkgs]
ekÖ;kdMs dk; vkgs vla Eg.kwu jMw udk]
va/kkjkyk tkG.kkjk ,d lw;Z rqeP;krgh yiyk vkgs-*
 vkt Hkkjrkrp UkOgs rj tkxfrd ikrGhoj efgyk ,d= ;k;Ykk ykxY;k vkgs- R;kpk ifj.kke Eg.kts lu 1975 gs o"kZ ^vkajjk"Vªh; efgyk o"kZ* Eg.kwu tkghj dj.;kr vkys- L=h fo"k;d iz’ukauk vkt vxzLFkku feGw ykxys- 1998 e/;s fcftax ;sFks vkarjjk"Vªh; efgyk ifj"kn Hkjyh vkf.k L=hfo"k;d iz’ukauk uohu nkyu feGkys- vkt ^ge fdlhls de ugh* vls Eg.kr L=hus vkiY;k l`tu’khyrsP;k vk/kkjkoj izR;sd {ks= O;kiys brdsp uOgs rj R;kr map Hkjkjh ekjyh vkgs-
^vkeP;k dk;kZyk iMysY;k flek] vkEgh d: ikj*  
vlk Bke fo’okl frus vkiY;k euk’kh ckGxk;yk lq:okr dsyh fgp Hkkjrh; efgyk lcyhdj.kkph [kjh iwrrkZ gks;- ekÖ;k fopkjkapk 'ksoV djrkauk eyk Eg.kkosls okVrs]
^vukfndkykiklwu vkgs] eqDrh ;q/n isVysys
lkoZHkkSe uj laLd`rhyk vktgh rqdowu ;sFks
jkfgyh rh loZO;kih] laLd`rhyk j{kwfu g;k
dq.khrjh uls nqth gh] drZO;n{k ukjhp vkgsAA
okRlY;] izse vu~ R;kx gh ro dlksVh]
mr:uh dlksVhl g;k] oanuh; ukjhp vkgsA
okgowu ykVsr vkrk] d: udksl fuanî dkgh]
isVysyk gk fu[kkjk] fo>fo.ks ro drZO; vkgsAA*